MİMARİ VE EMLAK
TERİMLER
Uzmanlar, uzmanlık alanlarıyla ilgili konularda
konuşurken, istemeseler de "dilleri çalar". Örneğin
bir mimar, sizinle konuşurken ister istemez bir,iki
"mimarlık terimi" kullanacaktır. Bu sayfalar
mimarlarla kolayca anlaşabilmeniz için hazırlandı.
Açıt
Açıt : Pencere yada kapı boşluğu
Ağörgü : Taşları ağ şeklinde yerleştirilmiş duvar
örgüsü
Akıtmalık : Çatı kaplama işlerinde yedirmelik ya
da kurşun şerit ile örtülü birleşme ya da tonoz
geçmesi
Alınlık : Kimi yapılarda giriş kısmının ya da kapı
ve pencerelerin üstünde bulunan üçgen veya yarı
değirmi süsleme
Anaduvar : Yığma bir yapıda taşıyıcı duvar
Arnavut bacası : Tavan arasına ışık sağlayan çatı
penceresi
Aypencere : Yarım daire biçiminde pencere
Bağlama
Bağlama : Bir yapının çeşitli öğelerini kendi
aralarında birbirlerine kenetleme işi
Bakkal tavanı : Döşeme krişlerinin alttan
görünecek şekilde açıkta kaldığı ahşap tavan türü.
Basık : Tavan yüksekliği alışılagelmiş ölçülerden
az olan
Beden duvarı : Yığma yapıda taşıyıcı duvar
Bindirme : Bir duvarda cumba, çıkma gibi taşkın ve
altı boş olarak yapılan ve bindirmelik yada destek
üzerinde taşınan yapı parçası
Cam kiremit
Cam kiremit : Işık geçiren çatı örtüsü yapmakta
kullanılan, camın preslenmesiyle elde edilen bir tür
kiremit.
Cam tuğla : Yarı saydam duvar yapmakta kullanılan
içi boş cam blok
Çadır çatı
Çadır çatı : Orta noktadan başlayarak dört yana
düşen yüzeyleri olan, kare piramit şeklinde çatı
Çardak : Üstüne sarmaşıklı ağaç veya çiçek
sarılarak yapılmış kafesli gölgelik
Çatı : Yapıların üzerini, akıntılı bir tarzda
örtecek malzemeyi taşımak üzere yapılan iskelet
Çatı eğimi : Çatı ile binanın yan duvarı arasında
meydana gelen açı
Çıkma : Bir binanın üst katlarından dışarıya doğru
taşan bölüm
Çıplak ahşap : Üzerinde boya, cila veya vernik
bulunmayan ahşap
Çürütmek : Eski kagir yapılarda aşınmış ince yonu
taşları çıkararak yerine yenilerini koymak ve
çevresini çimento harcı ile doldurmak
Dam başağı
Dam başağı : Çatıların tepelerine süs olarak
konuların başak biçiminde sivri tepelik
Dayak : Bir yapı parçasının yıkılmaması için
dayatılan, çoğu ağaç destek, kısa payanda
Duvar : Yapılarda taş, tuğla, briket, kerpiç ve
benzeri gereçlerle yapılan düşey bölge öğesi
Düz çatı : Eğimi yatay ile 10 derece arasında olan
çatı
Eskis
Eskis : Bir tasarımın ön taslağı
Eşik : Kapı boşluğunun altında boydan boya giden
ve kapının ayırdığı iki hacmin döşemelerinden biraz
yüksekçe olan kısım
Etek : Binanın kaide bölümü, subasman
Filiz
Filiz : Betonarmede, ileride yapılacak eklemeler
için beton dökümü sırasında dışta bırakılan demir
uçlarına verilen ad
Firkete : "U" harfi şeklinde bükülmüş, çoğu 12
metre boyunda beton çeliği
Füruş : Saçakların ve çıkmaların altına yalnızca
süsleme amacıyla konulan küçük destek yada oymalı
süsler
Geçme
Geçme : Lehim, kaynak veya çakma işlemlerinden
yararlanmadan, parçaları birbirine takıp kenetleme
Giyotin pencere : Düşey sürme pencere
Görünüş : Bir yapının tümünün ya da bir parçasının
düşey bir düzleme perspektifsiz olarak düşürülmüş
gibi çizilen şekli
Gözpencere : Çatı katlarında veya kapı üstlerinde
yapılan yuvarlak ya da oval biçimli, çoğu süslü
küçük pencere
Harç
Harç : Yapıda tuğla ve taşları birbirine bağlamak
ve kagir duvar ile tavanları sıvamak için
kullanılan, kum, kireç, çimentoyu su ile kararak
yapılan hamur
Hatıl : Ağırlığı yatay olarak dağıtmak ve
duvarların düşey olarak çatlamasını önlemek
amacıyla, duvarın içine yatay olarak boydan boya
uzatılan ahşap, tuğla ya da beton bağlama öğesi
Helik : Duvar örülürken büyük taşların arasına
yerleştirilen küçük taşlar
İç Balkon
İç balkon : Binaların içinde yer alan giriş
holüne, salona veya sofaya bakan balkon.
İspanyol merdiveni : Öne doğru eğimli geniş
basamakları olan dış merdiven.
İşlev : Kullanış veya işleyiş bakımından maksada
uygunluk.
İtalyan damı : Çevresi korkuluklu, üstü teras
şeklinde düz dam.
İzole : Yalıtılmış, geçirimsiz hale getirilmiş.
Kabartma
Kabartma : Kil, alçı, taş gibi işlenebilir
gereçleri alçaklı, yüksekli yüzeyler halinde
biçimlendirerek meydana getirilmiş yapıt.
Karkas : Bir yapının taşıyıcı öğelerinin tümüne
verilen ad; iskelet de denir.
Kiriş : Boyu doğrultusundaki eksenine dik
kuvvetlerin etkisi
altındaki çubuk.
Korkuluk : Köprü, merdiven, balkon gibi düşme
tehlikesi olan yerlerin kenarlarına dikilen alçak
duvar veya parmaklık.
Lambri
Lambri : Ahşap, plastik, metal veya taşla yapılan
iç duvar kaplaması.
Limon kirişi : Bir merdiven kolunun iki yanında
uzanan kirişlerden her biri.
Mahya
Mahya : Çatıdaki iki eğik yüzeyin birleştiği
çizgi.
Mansart : Her yüzünde değişik eğimli iki dam
yüzeyi bulunan bir çeşit kırma çatı.
Markiz : Bir kapı ya da pencere önünü yağmurdan
korumak için yapılan saçak.
Menteşe : Kapı ve pencere kanadını açılıp
kapanacak şekilde tutturmaya yarayan eklemli madeni
parça.
Merdiven kovası : Dönerek çıkılan merdivenlerde
ortadan görülen boşluk.
Nefeslik
Nefeslik : Bodrum katında hava ve ışık almak için
tavana
yakın olarak açılmış pencere.
Oturma
Oturma : Bir yapının, altındaki zeminin hareketi
veya sıkışması dolayısıyla aşağı doğru hareketi.
Orta derecede eğimli çatı : Eğimi yüzde 25 ile
yüzde 70 arasında olan çatı.
Ölçme nişanı
Ölçme nişanı : Çatlak duvarların daha çok açılıp
açılmadıklarını ak için çatlağın iki yanına
tutturulan cam.
Örgü : Duvar veya ayak örme işi veya tarzı.
Örmek : Taş, tuğla gibi gereçler ile duvar veya
ayak yapmak.
Panel duvar
Panel duvar : Taşıyıcı niteliği olmaksızın bölme
olarak kullanılan ince duvar.
Parapet : Teras, balkon ve köprü gibi yerlerde
yapılan, yaklaşık olarak 90 cm. yüksekliğinde
korkuluk duvarı.
Prefabrikasyon : Hazır elemanlar veya bileşenlerle
yapı kurma.
Proje : Bir yapının gerçekleştirilebilmesi için
gerekli plan, kesit ve görünüş gibi çizimlerin tümü.
Repetisyon
Repetisyon : Belli bir aletle yapılan açı
ölçmesinin duyarlılığını artırmak için ölçmenin
yinelenmesi yöntemi.
Restitüe etmek : İlk şekline getirmek; eski
şeklini yapmak.
Sahanlık
Sahanlık : Binalarda kapı önünde, merdiven
başlarında veya ortasında bulunan düzlük.
Salmastra : Sızdırmazlık işlerinde kullanılan, saö
gibi örtülü bir çeşit kordon.
Sarak : Yapı yüzlerinde boydan boya giden yatay,
enli, az çıkıntılı, süslü veya düz kşak.
Strüktür : Bir yapının taşıyıcı bölümü.
Sundurma : Yağmur veya güneşten korunmak için bir
kapı üstüne ya da duvar önüne yapılan saçak.
Taşıyıcı
Taşıyıcı : Yapının maruz kaldığı çeşitli
kuvvetleri ve zorlamaları karşılayan bölümleri
meydana getiren (gereç, yapı elemanı, yapı
bileşeni).
Tadilat projesi : Yapıdaki herhangi bir
değişikliği göstermek üzere hazırlanan ve asıl
projenin eki olan proje.
Tesisat : Belli bir işin sağlanmasına yardım eden
alet ve araçların uygun yerlere, birbirine bağlı
olarak döşenmesi veya döşenen bu araçların tümü.
Üstemel
Üstemel : Bina eteği, etek duvarı.
Üstyapı : Bir yapının toprak üzerinde kalan
bölümü.
V kolon
V kolon : Yükleri üstteki iki noktadan alıp tek
bir yük halinde temele aktaran kolon.
Vasistas : Pencere veya kapı üzerinde bulunup,
havanın değiştirilmesine yarayan, alttan menteşeli
pencere, bir
çeşit üstlük.
Yapı donanımı
Yapı donanımı : Sabit ve sabit olmayan mobilya ile
çeşitli cihazlar ve tesisat.
Yüz : Yapının cephesi.
EMLAK DİLİ
Her işkolu ve meslek grubunun kendisine göre
geliştirdiği bir dil vardır. Tabii emlakçıların
da... Onları daha kolay anlamanız için bu sözlüğü
kullanabilirsiniz.
A
Ada : Çevresi yollarla sınırlanmış ve çoğu
parsellerle bölünmüş arsa ile böyle bir arsayı
kaplayan yapılar
takımı, yapı adası.
Akar : Kiraya verilerek gelir sağlayan mülk.
Alan düzenlemesi : Yapının kurulacağı alanın,
aplikasyondan ve ip iskelesi kurulmadan önce
düzenlenmesi.
Anahtar teslimi : Bir yapının tüm gereç ve
işçiliğinin yüklenici tarafından karşılanıp,
bütünüyle bitirilmiş olarak mal sahibine teslim
edilmesini öngören sözleşme şekli.
B
Bağımsız bölüm : Bir yapının Kat Mülkiyeti Yasası
hükümlerine göre bağımsız mülkiyete konu olan
bölümlerden her biri.
Bahçekent : Sağlık ve konfor koşullarına uygun bir
yaşam sağlamak amacıyla tasarlanmış, tarıma ayrılmış
bir toprak parçası ile çevrili uydu kent.
C
Cephe : I. Bir binanın yüzlerinden her biri;
özellikle ön yüz. II. Bina yüzünde dik doğrultuda
sonsuzdan bakılan
görünüş.
Cihannüma : Her tarafı seyredebilmek için bazı ev
çatılarının üstüne yapılan oda veya teras.
Cumba : Türk evlerindeki kafesli çıkma.
Ç
Çatı katı : Binalarda çatı ile son normal kat
arasında yapılan kat.
Çekme kat : Bir binanın son katı üzerine yapılan,
cepheden geriye çekilmiş kat.
D
Denize sıfır : Denizle arasında herhangi bir yapı
veya geniş bir toprak parçası olmayan yapı, arsa.
Devre mülk : Tapusu belirli bir "devre" kullanım
için geçerli olan, ortak kullanılan konut, yazlık.
E
Ebeveyn banyosu : Yatak odasında bulunan banyo.
Emsal : Bir yapı veya konutun satış ya da kira
bedelinin, benzeri ile karşılaştırılması.
I
Islah : Bir bölgenin, tümüyle yenilenmeksizin
yaşama koşullarının düzeltilmesi.
K
Kat mülkiyeti : Bir ya da daha çok kişinin, bir
yapının belirli bir bölümüne sahip olabilmesi.
Kat yüksekliği : Döşeme üstünden bir üst katın,
döşeme üstüne olan uzaklığına verilen ad.
L
Lebiderya : Kesintisiz deniz manzaralı daire.
M
Metropoliten şehir : Belli bir büyüklüğü olan,
örneğin nüfusu 1 milyonu aşan şehir.
Möbleli : İçinde eşyası bulunan daire.
N
Nizam : Binaların yan yana sıralanış düzeni; ayrık
nizamda aralarında toprak parçası vardır; bitişik
nizamda yan
duvarları ortaktır.
Ö
Ön bahçe derinliği : Binanın ön yüzünden kendi
parselinin ön sınırına kadar olan en yakın dik
uzaklık.
S
Selamlık : Eskiden büyük konaklarda erkeklerin
bulunduğu ve erkek konukların alındığı bölüm.
Servis girişi : Büyük binalarda yan hizmetler için
kullanılan ikinci derecedeki giriş.
Sosyal altyapı : Sağlıklı bir çevre meydana
getirmek amacıyla yapılması gereken eğitim, sağlık,
dinsel, kültürel ve yönetsel yapılar ile park, çocuk
bahçeleri gibi yeşil alanlara verilen genel ad.
Stüdyo : Aynı zamanda oturma, yatma ve yemek için
kullanılan genişçe oda.
T
Teknik altyapı : Elektrik, gaz, içme ve kullanma
suyu, kanalizasyon, her tür ulaştırma, haberleşme ve
arıtım gibi hizmetlerin sağlanması için yapılan
tesisler ile açık ve kapalı otopark kullanışlarına
verilen ad.
V
Vaziyet planı : Yapıların değişmez röperlere göre
arsaya yerleşmelerini belirten üstten görünüş,
yerleşme planı.
Y
Yenilenmiş : Eski bina veya dairelerin onarılarak,
restore edilerek yeni hale getirilmesi.
Yıkma ruhsatı : Bir yapıyı yıkmak için ilgili
belediyeden özel oalrak alınan izin; yıkma izni
|