İPOTEK
Halen mevcut veya ileride mevcut olacak , yahut
vücut bulması muhtemel olan , herhangi bir alacağın
temini için taşınmazın teminat gösterilmesidir.
İpotek işlemleri , bugün çok geniş bir uygulama
alanı bulmaktadır. Bunun sebebini taşınmaz
kıymetlerindeki büyük artışlara ve taşınmazların
sağlam bir teminat olma görevini yerine getirmesine
bağlayabilirsiniz.
Söz konusu alacaklar ;
a) Halen mevcut olan yani malikin veya diğer bir
kişinin almış olduğu borç para için , taşınmazın
teminat olarak gösterilmesi ,
b) İleride vücut bulacak alacaklara örnek vermek
gerekirse satış bayiliği alan bir kimsenin satıcı
firmanın kendisine vereceği mallar için taşınmazın
teminat göstermesi gb.
c) İleride vücut bulması muhtemel alacaklarda ise
alacağın doğumu ileride buna sebep olacak bir olaya
veya şarta bağlıdır. Buna ölünceye kadar bakma
akitlerinde bakım alacaklısının kanuni ipotek hakkı
örnek olarak verilebilir.
İpotek tesisi için talepte bulunacak kişi
taşınmazın maliki veya temsilcisidir. Bütün tapu
işlemlerinde ilgililerden istenecek genel bilgi ve
belgelerin yanında , ipotek işlemlerinde ayrıca
aşağıdaki hususların bilinmesi gerekmektedir.
a) İpotek alacaklısının adı soyadı , tüzel
kişilerde ticaret ünvanı ,
b) Taşınmazın ne miktar için ipotek edileceği
c) İpoteğin müddeti
d) Faizi
e) Derecesi , ikinci ve sonraki derece ipotek
tesislerinde , ipoteğe serbest derceden istifade
hakkının tanınıp tanınmayacağı
Taşınmazın maliki veya temsilcisinin , bu
hususları içerir sözlü talebi üzerine resmi senet
düzenlenmek suretiyle işlem tapu sicil müdürlüğünce
yerine getirilir. Bankalar yardımlaşma sandıkları
gibi kredi veren kurumların Tapu sicil müdürlüğüne
ipotek tesisi için yazıları varsa bu yazılar
ilgilinin imzası alınmak sureti ile işleme konur.
İpotek belgesi :
İşlemin tamamlanarak ipoteğin tapu kütüğüne
sicilinden sonra tescilin yapıldığını gösterir
ipotek belgesi , düzenlenerek ipotek alacaklısına
verilmektedir. İpotek belgesi kıymetli evrak
niteliğinde olmayıp sadece tescili yapılan ipotekle
ilgili bilgileri içerir
Yabancı para ile ipotek tesisi :
Yabancı para ile ipotek tesis için aşağıdaki
hususların bulunması gerekmektedir.
Bunlar ;
- İpoteğe konu kredinin dış kaynaklı kredi olması
,
- Kredi süresinin 5 yıl veya daha fazla olmasıdır.
Bu halde her ipotek derecesinin ifade ettiği
miktar , yabancı para cinsinden
gösterilebilmektedir. Ancak söz konusu yabancı para
her türlü yabancı para olmayıp Hazine
Müstaşarlığınca belirlenen konvertıbl ve non
konvertıbl olan dövizlerdir. ABD doları (USD) Batı
Alman markı (DM) , Avrupa para birimi (ECU) vb.
Aynı ipotek derecesinden birden fazla yabancı para
türü kullanılarak ipotek tesisi mümkün olmadığı gibi
, Mahfuz meblağ (saklı pay ) tutulması ve derecenin
boşalmasından dolayı sıra oluşması halinde de ,
derece içerisindeki her bir sıra için aynı yabancı
para cinsinden ipotek tesis edilecektir.
Yabancı para ile tesis edilmiş ipoteğe ait
derecenin boşalması halinde yerine tescil edileceği
tarihteki karşılığı Türk parası veya yabancı diğer
para üzerinden ipotek tesisi mümkün olabilecektir.
Türk parası ile tesis edilmiş ipoteğe ait
derecenin boşalması halinde , yabancı para değerinin
ipoteğin ilk tesisindeki Türk parası değerini
geçemeyeceği hususu düzenlenecek resmi sende
yazılması halinde , bunun yerine tescil edileceği
tarihteki Türk Lirası karşılığı yabancı para
üzerinden ipoteğin tesisi mümkün olacaktır.
Yabancı para ipoteği tesisi için ödenecek (
Muafiyet olmaması halinde ) tapu harcı ve damga
vergisinin hesabı ile yabancı ve Türk parası
karşılıklarının hesabında merkez bankası Döviz alış
kuru esas alınmaktadır. Bu husus resmi gazeteden
veya merkez ve Ziraat bankası şubelerinden tespit
ettirilebilmektedir.
Günlük basın organlarınca yayınlanan , işlemin
yapıldığı güne ait merkez bankası döviz alış kurunun
da esas alınması kanaatimizce daha pratik bir
uygulama olacaktır.
|
